Nisan’da Beden Ve Ruh Sağlığı

Mevsimin bu zamanlarında karaciğerimiz oldukça sıcak olduğundan öfke gibi sıcak kanlı tepkilere de yatkın oluruz. Sabırsız, toleransımızın düşük olduğunu fark edebiliriz. Kışın sıcaklığı baharda öfkeye dönüşür. İlkbaharın başlarında karaciğer toksinlerini boşaltan yiyecekler, baharın ortasında da kanınızı soğutur, serinletir ve tatlı tadını dönüştürmeye başlar. Acı yeşillikleri yediğinizde kalbinizden gelen sıcak kan yavaşlar ve soğur. Bu sayede duygularınızla ve düşüncelerinizle nazikçe ilgilenebileceğimiz bir “olma” haline dönüşürüz.

VÜCUDUMUZDAKİ NİSAN

Nisan ayı vücudumuza yeni bir meydan okuma sunar. Bahar ateşi sadece zihinsel bir durum değil, aynı zamanda fiziksel bir durum olarak da hayatımıza yansır. Ancak sıcak havalara can atıyor olsak da bedenimiz henüz buna hazır değildir ve bedenlerimiz büyük bir geçiş, hazırlık evresindedir. Sonuç olarak, kış aylarından sonra ısınmaya başlayan hava, özellikle Kapha ve Pitta tipleri için tıkanıklık ve şişkinlik gibi semptomlara neden olabilir. Sıcaklarla birlikte kalp atışlarımız hızlanırken ellerimiz, ayaklarımız, yüzümüz şişebilir. Bazal vücut sıcaklığındaki her bir derecelik artışla, kalp atış hızı dakikada on atış artar.

Bahar gençlik ışıltımızı geri kazandırır. Sıcaklarla birlikte ten rengimiz kışın gri ve cansız renginden yazın pembe yanaklı ışıltısına geçiş yapar. Sıcak, soğuk kış aylarında ihmal edilen ekstremitelerinize kanı iter. Bu kan, hareket etme, dışarı çıkma, bahçede çalışma ve güneşte güneşlenme isteğini beraberinde getirerek kaslarımıza hücum eder. Baharın coşkusu tüm bedenimize ve hayatımıza yansır.

Bahar beslenmesi, yaşam alışkanlıklarımız ve günlük rutinlerimizle kendimize yardımcı olamazsak bizi;

• Bahar nezlesi
• Bahar alerjileri
• Yüksek duygusal tepkisel haller
• Bedende ödem, şişlik, sahte kilolar
• Mukus artışı, tıkanıklıklar
• Acid reflü, gastrit atakları
• Kalp krizi riskinde artışlar
• Sindirim ve boşaltım sorunları
• Yağlı bir karaciğer
• Zorlanan lenf sistemi bizi bekler.

NİSAN AYINDA KAPHA

15 Şubat ile 15 Mayıs arası Kapha dönemidir. Beden tipimiz ne olursa olsun her birimizde Kapha yükselmesinin farklı belirtilerini görürüz.

Nisan yağmurları Mayıs çiçeklerini getirirken, aynı zamanda havadaki nemi arttırır ve sizi mukus tıkanıklığı gibi Kapha ağırlaşması semptomlarına yatkın hale getirir. Vücut, Nisan ayında aşırı Kapha ile tıkanmış olabilir, bu nedenle hoş kokulu hava, hassas solunum sistemini ve iç nemi kolayca şiddetlendirebilir. Kapha’da biriken nemin vücuttan dışarı akmasını sağlamak için keskin tadı olan ve idrar söktürücü yiyecekleri, bitkileri tercih etmemiz bedenimize büyük destek sağlar.

Genel olarak, acıları tercih eden kuru bir Kapha sakinleştirici beslenme bizlere destek olur. Kan durgunluğunu önlemek için zencefil ve zerdeçal gibi sıcak baharatlarla yola devam etmek bahar aylarında doğrudur (15 Mayıs’a kadar). Karahindiba ve roka gibi ısırganlar da yağ metabolizmasına yardımcı olacaktır. Bağırsakları temiz tutmak ve arınma sürecine yardımcı olmak için bulabiliyorsanız triphala kullanmak da bizi çok destekler.  Kırmızı et ve süt ürünleri gibi ağır, yağlı, tatlı ve tuzlu yiyeceklerden kaçınmak bahar döneminde çok doğru bir yaklaşım olur.

Kapha konforu ve iyi hayatı sever. Tatlıları ve patates püresi gibi doyurucu yiyecekleri sever. Bazı Kaphalar puding ve dondurmanın kremsi dokusunu sever, bazıları ise tuzlu, kıtır kıtır cipsleri sever. Kapha tipi, tanıdık yiyecekleri sever ve yeni şeyler denemeye karşı koyar.

Kapha’nın hava karardıktan sonra, vücutları yorgunken ve metabolizma yavaşlamaya başladığında yemek yemekten kaçınması en iyisidir. Gece geç saatlerde yemek yiyen Kapha’lar aldıkları kalorileri yağ olarak depolar ve hızla kilo alırlar. Kaphalar, bol sebze ve baklagiller içeren hafif ve kuru gıdalardan oluşan bir beslenme şekli ile baharda kendilerini çok iyi hissederler.

Çoğu Kapha, yemek isteklerine direnmekte güçlük çeker. Disiplin Kapha için bir mücadele olduğundan tatlılar ve kekler evden çıkarılmalıdır. Acı tadı olan yiyecekler, Kapha’nın yemek isteklerinin üstesinden gelmesine yardımcı olabilir, çünkü acı tat damağı ferahlatır. Acı tat, Kapha’ya daha disiplinli olma fırsatı verir. Aynı zamanda acı tat Kapha’nın kilo vermesine yardımcı olabilecek en temizleyici ve destekleyici tattır.

Kapha’nın doğası soğuk ve donuktur. Yemeklerine bol miktarda baharat katabilir ve yaşamlarına enerji verebilirler. Kırmızı biber, karabiber ve çemen otu gibi acı baharatlar Kapha’yı canlandırır. Bu baharatlar hem sıcak hissettirir hem de kalp atış hızınızı artırarak, sıvıların dolaşımını destekler. Isıtan, sıcak hissettiren baharatların sizi içeriden canlandırmaya başladığını hissedersiniz.

Kapha insanları yavaş, ağır sindirime eğilimlidir ve süt ürünleri, buğday ve şekerden kaçınmalıdırlar. Soğuk yiyecekler genellikle kontrendikedir. Çiğ yiyecekler Kapha’nın nemli yapısını bozar ve çiğ sebzelerin pürüzlülüğü sindirim yollarını temizler.

Kapha’nın nitelikleri ağır, donuk, yağlı, serin, statik / durağan, bulutludur. Ayurveda’ya göre nitelikleri dengelemek sağlık için önemli bir destektir. Kapha’nın saydığım niteliklerini dengelemek için aşağıdakilere dikkar etmek Kapha tipindekilere iyi gelecektir.

• Ağır yerine hafif yiyecekler, egzersiz, fazla uyumaktan kaçınmak ve gece yemek yemek
• Donuk yerine baharatlar, hareket
• Yağlı yerine büzücü, acı ve keskin tatlar, kuru masaj
• Serin yerine baharatlar, sıcak yiyecekler ve içecekler
• Statik yerine hareket, yeni şeyler denemek
• Bulutlu yerine keskin baharatlar

Henüz vücut tipinizi bilmiyorsanız, öğrenmek için sizler için hazırladığım testi aşağıdaki linkten erişerek yapabilirsiniz. https://regonow.co/ayurvedik-dosha-testi/

NİSAN AYINDA PITA

Her şey çiçek açmaya başladığından ve hava polenlerle kalınlaştığından alerjiler tüm hızıyla devam atağa geçer. Stresli bir karaciğer, Pitta bireylerini alerjik reaksiyonlara daha yatkın hale getirebilir. Yaygın Nisan semptomları arasında burun akıntısı, kaşıntılı gözler (karaciğer ısısından dolayı), kızarıklıklar ve boğaz ağrıları bulunur. Özellikle Pitta türleri acı yiyecekler ve acı tatlı bitkilerle karaciğer temizliğinden fayda görür. Kırmızı, kaşıntılı gözleri sabahları serinletici bir gül suyu durulamak hepimize iyi gelir.

NİSAN AYINDA VATA

Vata tipleri baharın nemini ve sıcaklığını Nisan ayında da yaşamaya devam ediyor. Bahar hummasının içinde havalar hala serin olduğundan VATA’nın kendini koruması, desteklemesi ve özellikle günlük rutinlere sıkı sıkıya devam etmesi baharda zorlanan bedenini ve zihnini çok destekler.

GÜNLÜK RUTINLERDE NELER YAPMALIYIZ?

• Yılın bu zamanında fazla uyumamalıyız! Gün doğumu ile uyanmak hepimizi tazeler, hafifletir.
• Güne sinüslerinizi bir neti pot yardımı ile temizleyerek başlayın ve ardından birkaç tam derin nefes alma ve nefes verme pratiği çalışın. Canlandırıcı nefesler özellikle hayat kurtarır. Çalıştığınız nefes pratiğinin hem diyaframı çalıştırdığından hem de göğüs kafesini açtığından emin olun.
• Havaların ısınmasıyla birlikte daha fazla güneş ışığı alarak cildinize biraz renk katın ve sağlıklı bir doz D vitamini alın (doktorunuza danışarak).
• İlkbaharda hareket de önemlidir. Daha uzun günler, işten sonra kısa bir egzersiz yapmak için bolca zaman olduğu anlamına gelir. Günde en az 15 dakika egzersiz yapmayı hedefleyin. Yürümek, bisiklete binmek, pilates, yoga, gevşeme hareketleri yapmak kışın yükünü üzerinden atmak isteyen bedeninize güzel bir destek sunar. Egzersiz rutininizde size enerji verecek, ciğerleri açacak ve karaciğeri sıkıştıracak uyarıcı geri dönüşler, bükülmeler ve twistler olduğundan emin olun.
• Toprağın derinliklerindeki tohumlar Nisan’ın nemi ile şiştiği gibi, vücudumuz da öyle şişer. Yüzüklerimizin parmaklarımızı boğduğunu fark edebiliriz ve ayaklarımız ayakkabılarımızın içinde eziliyormuş gibi hissedebiliriz. Havalar ısınırken, Kapha beden tipi ağırlıklı olanlar kuru fırçalama ve ısıtıcı yağlarla abhyanga yapabilir. Bu, Nisan ayında bol olan doğal bahar şişkinliğini azaltmaya yardımcı olacaktır.
• Gün boyunca kimyon, kişniş ve rezene çayını yudumlamak da harika bir destektir. Kikire çayı dediğimiz bu çay idrar söktürücü özelliği ile vücuttaki fazla suyu atar.

 Kaynaklar:

• Vasant Lad, Text book of Ayurveda General Principles of Management and Treatment
• Jessica Vellela, Essentials of Professional Ayurveda
• Rohit Sahu, Ayurveda Cookbook for Beginners
• Joyful Belly School of Ayurveda ders notları