VASANTA RITUCHARYA

Bahar arınma ve yenilenme mevsimidir. Bu sebeple bahar vücudu arındırma ve kilo vermek için en ideal zamandır. Güneş ışığı da ilkbaharda istikrarlı bir şekilde geri döner. Ve kuzey yarımkürede, bahar Şubat ortasında başlar ve Mayıs ortasında sona erer, ancak Şubat başında vücudunuzda baharın belirtilerini fark etmeye başlarsınız.

NEDEN MEVSİMLERE DİKKAT ETMEK ÖNEMLİ?

Her mevsim, iklime bağlı olarak vücuda benzersiz zorluklar getirir, ancak vücudunuzun bu zorluklarla başa çıkmak için özel stratejileri vardır; beslenmeniz, yaşam tarzınız yoluyla yaptığınız değişiklikler ve mevsim değişikliği vücudunuzun değişimle başa çıkmasına yardımcı olur. Ancak içinde bulunduğunuz mevsime uygun olmayan bir şekilde yaşıyorsanız, beslenmeniz değişen mevsime adapte olamadı ve bedenin ihtiyaçlarına kör veya sağır ise sağlığınız için işleri daha zorlaştırırsınız. Bu nedenle, beslenmenizi mevsime göre uyarlamak, doğa ile uyumlu yaşamak, doshaları sağlıklı / dengede tutmak, dengeyi veya homeostazı sürdürmek anlamına gelir. Bu nedenle, örneğin kışın sonlarında veya ilkbaharın başlarında keskin otlar ve baharatlar tıkanıklığı azaltmaya yardımcı olurken, sadece birkaç ay sonra, Haziran geldiğinde, aynı keskin otlar ve baharatlar, vücudu aşırı ısıtarak bir dengesizlik yaratabilir.

Kısaca çoğu durumda doğa bize mevsimlerle birlikte hareket etmemiz için gereken ipuçlarını sağlar, bizim yapmamız gereken bu sadece işaretleri tanıma ve işaretleri takip etme işidir.

Ayurveda’da mevsimin niteliklerine yani gunasına çok dikkat ederiz ve optimum dengeyi korumak için zıt nitelikleri kullanırız. Bu ne demek? Bahar genellikle serindir. İlkbaharın sonlarında bazı sıcak günler olabilir ama genel olarak serin bir mevsimdir. Bu mevsimde baskın olan gunalar serin, yağlı, ağır ve ıslaktır. Dolayısıyla, bu nitelikleri dengelemek için, sıcak, kuru ve hafif olacak şekilde, kalite bakımından zıt olan bir bahar Ritucharya veya beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri uygulamak istiyoruz.

BAHAR RUH HALİMİZİ VE DUYGULARIMIZI NASIL ETKİLER?

Özellikle erken ilkbaharda bakılması gereken ilk nokta depresyondur. İlkbaharda kan kalın ve zengin olma eğilimindedir ve bu, karaciğerinizin ve safra kesenizin tıkanmasına neden olur. Karaciğeriniz tıkandığında, halsiz, uyuşuk ve coşkudan yoksun hissedersiniz. Her türden tıkanıklık da duyguların bastırılmasına neden olarak kendinizi ağır ve çökmüş hissetmenize neden olur.

İlkbaharın zihinsel yeteneğinizi etkileyebileceği bir sonraki yol, ilkbaharda kendimizi halsiz hissetme eğiliminde olmamızdır. Baharın ağırlığı halsiz ve motivasyonsuz hissetmenize neden olabilir. Sabahları yataktan kalkıp işinize konsantre olmak bile baharda zorlu bir görev olabilir. Normalden daha fazla beyin sisi, netlik ve odaklanma eksikliği hissedebilirsiniz.

Üzüntü ve keder de ilkbaharda daha yaygın olur. Baharın ağır, sulu doğası nostalji, hüzün duyguları yaratabilir ve hatta geçmiş kederin yeniden su yüzüne çıkmasına neden olabilir, özellikle de ağırlık göğüste, kalp çevresinde ve akciğerlerde merkezlenme eğilimindedir. İlkbaharda tüm kar ve buzun erimeye başladığı gibi bedende de yağların erimeye başladığını ve bu erimeyle birlikte yağ dokusu içine gömülü kalmış toksik duyguların yüzeye çıktığını biliyoruz. Bu yüzden vücudunuz yağları, depolanmış toksinleri, duygusal toksinler de dahil olmak üzere salıverdiğinde duygusal yükler de salınır. Yüzeye çıkan bastırılmış duygular, derinlemesine düşünmek için bir fırsat yaratabilir, bu nedenle baharın yalnızca fiziksel bir arınma zamanı olmadığını, aynı zamanda zihinsel veya duygusal bir arınma fırsatı olduğunu da akılda tutmak önemlidir.

İlkbaharın başlarında meydana gelen ve muhtemelen hepimizin çok aşina olduğu bir diğer konu da kabin ateşidir. Çok uzun süren, karanlık bir kışın ardından kabin ateşi, ilkbaharın başlarında, özellikle kışın bitmesine hazır olduğunuz Şubat sonu ve Mart ayında sizi vurabilir. Dışarı çıkıp tekrar aktif olmaya hazırsınız ama hava hala soğuk, akşamlar hala karanlık ve şubat ayının sonlarına doğru kendinizi dışarı atma, sıcağa, doğaya ulaşma konusunda aşırı sabırsız, arzulu ve istekli bulabilirsiniz.

Bahar; uzun, soğuk kış aylarından sonra, kış uykusundan çıkma mevsimidir. İlkbaharda enerji ve coşku artma eğilimindedir. Daha uzun akşamların ve daha sıcak günlerin vaadi yaklaşıyor ve biraz bahar temizliği yapma, eve – dolaplara dalma, tekrar bir çekidüzen verme ve yaşam alanlarınızı rahatlatma, hafifletme dürtüsü hissedebilirsiniz.

Bahar, tabiatın döngüsünde en önemli büyüme, geçiş ve dönüşüm mevsimidir. Bitkilerin canlandığı ve çiçek açtığı, tabiatın uyandığı zamandır. Dünya, Kapha elementi olan ıslak ve çamurludur, ancak sıcaklıklar yavaşça yükselir, bu da Pitta dosha’nın özelliklerini (gunalarını) yavaş yavaş hayatımıza getirmeye başlar. Bu nedenle bahar, ilham ve yeni başlangıçların mevsimidir. Olayları yeni bir ışıkta görmeye başlamanın zamanıdır.

Ve ilkbaharın sonlarına yaklaştığımızda, yaza ramak kalan günlerde, duyguların yükseldiği ve nihayet dışarıda çok ihtiyaç duyulan zamanı elde edeceğimiz anların yaklaştığı zamandır. Soğuk, sert kış geride kalmıştır. Romantizm, baharın sonlarında havada olma eğilimindedir. Kur yapma ve flört etme için geleneksel bir mevsim. Ve Nisan ayına kadar, nerede yaşadığınıza bağlı olarak çiçekler açar, arılar dışarı çıkar ve hava nektar ve diğer elementlerle tatlıdır.

Öfke; bahar ile birlikte gelebilecek olumsuz bir yan etkidir. Kışın burukluğu, baharın sıcak günlerinde öfkeye dönüşür. Bu nedenle, sıcak günler karaciğeri tıkama eğilimindedir. Karaciğer ve safra kesesi tıkandığında, bir kişi kolayca hüsrana uğrayabilir. Fiziksel olarak, kızgın döküntüler ilkbaharın sonlarında deriye bile yayılabilir.

Her mevsimin kendine has özellikleri var… Baharın psikoloji de dört mevsim gibi… Her duygu ve düşünceye ev sahipliği yapar nitelikte. Kimi zaman sakin, kimi zaman azgın dalgaları ile bize yaklaşan bir fırtına gibi…

Bilinçli olmak, duygu ve düşüncelerin kendilerini ifade etmesine izin vermek, zihnin hallerini izlemek, duygu ve düşüncelerin bedendeki yansımalarına yüzümüzü dönmek hayatımızı çok kolaylaştıracaktır.

Ayurveda’ya göre ne yersek O’yuz ve sindirim ateşimiz kadar yaşlı veya genciz.

Baharın getirdiği psikolojik, fizyolojik ve zihinsel etkileri sağlıklı bir şekilde karşılamak ve dönüştürmek mümkün. Bedeni homeostazı sağlayacak ve koruyacak notada tutmak her birimizin kendimize karşı bireysel sorumluluğu.

Homeostaz (homeostasis) veya dengeleşim, çevresinde gerçekleşen olumsuzluklar karşısında hücrenin kendi dengelerini koruma çabası, değişen koşullarda iç dengenin aktif düzenlemesidir. Fransız bilim insanı Claude Bernard’ın tanımlandığı hemostaz sürecinin amacı, fiziksel ve kimyasal tüm dengelerin yerinde olduğu dinginlik durumunu korumaktır.

Hücrelerin (canlıların) yaşamlarını sürdürebilmesi, çevreye ve içine bulunduğu koşullara uyumuyla olanaklıdır. Uyum sağlayabilmek evrim olgusuyla gerçekleşir.

Isı değişiklikleri, ortamdaki oksijen düzeyi, güneş ışınlarının yoğunluğu, beslenme kaynakları gibi koşullara en iyi uyumu sağlayan canlı türü insandır. Örneğin, haltercilerdeki ağırlık kaldırma stresinden zarar gören hücrelerin onarımı ve strese dayanıklılığı arttırmak için yoğun protein (myoglobulin) sentezi gerçekleşir. 

Hepimize baharla birlikte sağlıklı ve dengeli bir uyanış diliyorum.

Kalbimle,

Hande Mistili

12 Mart 2023,